সৰস্বতী পূজাৰ আগতে আমি বগৰী কিয় নাখাওঁ?

 

 উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ লোকসকলে সৰস্বতী পূজাৰ আগতে "বগৰী" খোৱাৰ পৰা কিয় বিৰত থাকে?

                                                        Picture- Bogori Tree

স্বৰস্বতী পূজাৰ আগতে বগৰী নাখাবা, কিন্তু কিয় ?

মানুহে আমাৰ দেশক "অবিশ্বাস্য ভাৰত" বুলি কয় আৰু কিয় নকব? সকলো ভাৰতীয়ই সমানে এইটো কোৱাৰ গৌৰৱ অনুভৱ কৰে যে, আমি বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ গণতন্ত্ৰ হিচাপে সকলো ধৰ্ম আৰু বৰ্ণৰ লোকে ঐক্যবদ্ধভাবে আমাৰ বহুমুখী পৰম্পৰা, সংস্কৃতি, ঐতিহ্য, মিশ্ৰিত ভাষা আৰু স্পষ্টতঃ বহুতো ঐতিহাসিক স্মাৰকৰ দ্বাৰা আমাৰ দেশক অবিশ্বাস্য কৰি তোলাটো সম্ভৱ কৰি তুলিছো।  

বহুমুখী সম্প্ৰদায় আৰু পৰম্পৰা আৰু ধৰ্মৰ সৈতে সৰ্ববৃহৎ গণতান্ত্ৰিক ৰাষ্ট্ৰ হোৱাৰ বাবে, আমাৰ প্ৰত্যেকে কেতিয়াও আমাৰ উৎসৱ, অনুষ্ঠান আৰু স্পষ্টতঃ আমাৰ নিজৰ আঞ্চলিক পৰম্পৰা উদযাপন কৰাৰ সুযোগ এৰি নিদিয়ে। অৱশ্যে, যেতিয়া আমি "পূজা"ৰ কথা কওঁ, বিশেষকৈ ভাৰতৰ হিন্দু বঙালী সম্প্ৰদায় আৰু উত্তৰ-পূবৰ লোকসকলৰ উত্তেজনাৰ স্তৰ সাধাৰণতে ভাৰতৰ আন সকলো প্ৰান্ততকৈ পৃথক।

"দুৰ্গা পূজা আৰু সৰস্বতী পূজা" হৈছে দুটা মুখ্য উৎসৱ যাৰ বাবে উত্তৰ-পূবৰ প্ৰতিজন লোকে মা দুৰ্গা আৰু আই সৰস্বতীৰ আশীৰ্বাদ পাবলৈ প্ৰতি বছৰে আগ্ৰহেৰে অপেক্ষা কৰে। উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ সকলো লোকে, এই অনুষ্ঠানবোৰ অধিক স্মৰণীয় কৰি তুলিবলৈ যিমান সম্ভৱ আটাইতকৈ সুন্দৰ উপায়েৰে এই দুয়োটা উৎসৱ উদযাপন কৰে।

একেদৰে, উৎসৱৰ বতৰত বিভিন্ন সম্প্ৰদায়ৰ মাজত খাদ্যৰ ৰীতি-নীতিও আমাৰ সংস্কৃতি, পৰম্পৰা আৰু স্পষ্টভাৱে ধৰ্মৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি পৃথক হয়। গতিকে আজি এই প্ৰবন্ধটো মৌলিকভাৱে সৰস্বতী পূজাৰ আগতে "জুজুব বেৰী বা বগৰী বা বেৰ" নোখোৱাৰ ৰীতি-নীতিৰ বিষয়ে আৰু ইয়াত আমি জানিব পাৰিম যে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ ব্যক্তিসকলে সৰস্বতী আই পূজাৰ সমাপ্তিলৈকে প্ৰকৃততে এই সুস্বাদু ফল খোৱাৰ পৰা কিয় বিৰত থাকে।

সৰস্বতী পূজা বা বসন্ত পঞ্চমী বা বসন্ত পঞ্চমীৰ বিষয়ে (এটা চমু বিৱৰণ):-

সৰস্বতী পূজা কি এটা সৰু পৰিচয়:-

"সৰস্বতী পূজা" যাক একেদৰে বসন্ত পঞ্চমী বা বসন্ত পঞ্চমী বুলি কোৱা হয়, হৈছে ভাৰতৰ আটাইতকৈ শুভ আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ উৎসৱবোৰৰ ভিতৰত এটা যাক হিন্দু দেৱী মা সৰস্বতীক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনোৱাৰ বাবে উদযাপন কৰা হয়। মৌলিকভাৱে, সৰস্বতী পূজা মাঘৰ পঞ্চম দিনা উদযাপন কৰা হয় (মাঘ মানে হিন্দু ধৰ্মৰ কেলেণ্ডাৰ মাহ)। 

অৱশ্যে, অসমৰ ক্ষেত্ৰত, আমাৰ এটা পৃথক আঞ্চলিক কেলেণ্ডাৰ বা অসম কেলেণ্ডাৰ আছে যাৰ বাবে সৰস্বতী পূজাৰ তাৰিখ ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি হিন্দু কেলেণ্ডাৰৰ সৈতে মিল নাজাই।

"সৰস্বতী পূজা" হৈছে প্ৰথম উৎসৱ যিয়ে "সকলো ঋতুৰ ৰজা অৰ্থাৎ বসন্ত"ক আমন্ত্ৰণ জনায়। "বসন্তয়ে" মৌলিকভাৱে "বসন্ত" ঋতুটো সূচায় যদিও "পঞ্চমী"য়ে মূলতঃ "পঞ্চম দিন" সূচায় য'ত উদযাপনটো সঁচাকৈয়ে পৰে। সাধাৰণতে, এই উৎসৱৰ সমাপ্টি জানুৱাৰী বা ফেব্ৰুৱাৰীৰ শেষৰ ফালে হয়, বিশেষকৈ মাঘৰ পঞ্চম দিনত আৰু বসন্তৰ 40 দিনৰ আগতে। একেদৰে এই উৎসৱটো আন এটা অসাধাৰণ উৎসৱ অৰ্থাৎ হোলীৰ প্ৰস্তুতি হিচাপেও চিহ্নিত কৰা হয় যিটো সৰস্বতী পূজাৰ ৪০ দিন পিছত উদযাপন কৰা হয়।

এই উৎসৱটো বিশেষকৈ ভাৰত আৰু উপমহাদেশৰ অসংখ্য দেশৰ হিন্দুসকলে উদযাপন কৰে। ভাৰত, নেপাল, বাংলাদেশ, জাভা আৰু বালি (ইণ্ডোনেছিয়া)ত হিন্দু, শিখ আৰু জৈন হৈছে কেইখনমান ৰাষ্ট্ৰ য'ত এই ধৰ্মবোৰৰ লোকগোটবোৰে সৰস্বতী পূজা উদযাপন কৰে।

ছবি প্ৰদৰ্শন - সৰস্বতী মূৰ্তি

সৰস্বতী পূজা বা বসন্ত পঞ্চমী কিয় উদযাপন কৰা হয়?

বসন্ত পঞ্চমী উৎসৱৰ সন্দৰ্ভত কেইটামান পৌৰাণিক কাহিনী অতিৰিক্তভাৱে সুপৰিচিত। বিশ্বাস কৰা হয় যে বসন্ত পঞ্চমীৰ দিনা জ্ঞান আৰু শিক্ষাৰ দেৱী হিচাপে পৰিচিত দেৱী সৰস্বতী ভগৱান "ব্ৰহ্মা"ৰ মুখৰ পৰা ওলাইছিল, অৰ্থাৎ বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সৃষ্টিকৰ্তা। যিহেতু, আই সৰস্বতীক জ্ঞান, শিক্ষা, ভাষা, সংগীত আৰু সকলো কলাৰ দেৱী হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু যি আকাংক্ষা আৰু প্ৰেমকে ধৰি ইয়াৰ গাঁথনিৰ সম্পূৰ্ণৰূপত সৃষ্টিশীল শক্তি আৰু শক্তিক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে, গতিকে পৰৱৰ্তী সময়ত জ্ঞানৰ সকলো উপাসকে বসন্ত পঞ্চমীৰ দিনা তেওঁলোকৰ মৰমলগা দেৱী মা সৰস্বতীক উপাসনা কৰে। এই উদ্দেশ্যৰ বাবে, আমি সামগ্ৰিকভাৱে প্ৰতি বছৰে সৰস্বতী পূজা উদযাপন কৰোঁ।

সৰস্বতী পূজাত অনুসৰণ কৰা আন কি ৰীতি-নীতি?

এই ঋতুত মানুহে সাধাৰণতে সৰিয়হশস্যৰ হালধীয়া ফুলেৰে পৰিপক্ক হোৱা সুন্দৰ কৃষি ক্ষেত্ৰবিলাক বিচাৰি পায় যাক হিন্দুসকলে সাধাৰণতে সৰস্বতী আইৰ প্ৰিয় ৰঙৰ সৈতে সম্পৰ্কিত কৰে। এনেদৰে বহুতো লোকগোট আৰু বিশেষকৈ শিক্ষাৰ্থীয়ে এই দিনটোত হালধীয়া শাৰী বা চাৰ্ট বা আনুষঙ্গিক সামগ্ৰী পিন্ধে আৰু লগতে হালধীয়া ৰঙৰ লঘু আহাৰ আৰু মিঠাই ভাগ বতৰা কৰে। লগতে, আমাৰ মাজৰ কিছুমানে চাউলত কেশৰ যোগ দিয়ে আৰু তাৰ পিছত ভোজৰ অংশ হিচাপে হালধীয়া ৰন্ধা চাউল খায়।

আজিৰ দিনটোত, সকলো শিক্ষানুষ্ঠান শিক্ষাৰ্থী আৰু তেওঁলোকৰ অভিভাৱকৰ দ্বাৰা অত্যাধিক ভিৰ হয়, আনহাতে উপাসক সকলৰ মাজত অতিৰঞ্জিত পোছাক পৰিধান কৰা দেখা যায়, বিশেষকৈ উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ বিদ্যালয় আৰু মহাবিদ্যালয়সমূহত। শিক্ষানুষ্ঠান আৰু মন্দিৰসমূহত আই সৰস্বতীৰ মূৰ্তিটো ৰীতি-নীতি অনুসৰি স্থাপন আৰু উপাসনা কৰা হয়। অসংখ্য শিক্ষানুষ্ঠানত, তেওঁলোকে দেৱীৰ আশীৰ্বাদ বিচাৰি ৰাতিপুৱা বিশেষ প্ৰাৰ্থনা বা পূজাৰ আয়োজন কৰে। দেৱী সৰস্বতীৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধা জনাই বহুতো সম্প্ৰদায়ত আশ্চৰ্যকৰ কাব্যিক আৰু সংগীতঅনুষ্ঠানও অনুষ্ঠিত কৰা হয়। বহুতো পৰিয়ালত, তেওঁলোকে কেঁচুৱা আৰু সৰু ল'ৰা-ছোৱালীৰ সৈতে বহি আৰু তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ প্ৰথম শব্দবোৰ আঙুলিৰে লিখিবলৈ আৰু কিছু অধ্যয়ন কৰিবলৈ বা একেলগে সংগীত নিৰ্মাণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰি এই দিনটো চিহ্নিত কৰে।

" খিচিৰি " মানে ( চাউল আৰু অন্যান্য মিশ্ৰিত পাচলিৰে তৈয়াৰ কৰা হালধীয়া ৰঙৰ পাতল খাদ্য) আই সৰস্বতীৰ পূজাৰ পিছত বেছিভাগ বিদ্যালয় আৰু মহাবিদ্যালয়ত "প্ৰসাদ" হিচাপে লোৱা হয়।

"বসন্ত বা বসন্ত"ৰ ৰং হালধীয়া আৰু যি মানুহৰ গোটবোৰৰ মাজত সমৃদ্ধি, পোহৰ, শক্তি আৰু আশাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। সেইকাৰণে ভক্ত বা উপাসকসকলে হালধীয়া কাপোৰ পিন্ধে আৰু হালধীয়া ৰঙত পৰম্পৰাগত সুস্বাদু খাদ্য প্ৰস্তুত কৰে।

সৰস্বতী পূজাৰ আগতে বগৰী /জুজুবি বেৰী   কিয় খোৱা নহয়?

অসমত, জুজুবি বেৰীক "বগৰী " বুলি কোৱা হয় আৰু হিন্দীত, ইয়াক "বে'ৰ" বুলি কোৱা হয়। বসন্তকালত "বগৰী বা জুজুবি বেৰী" হৈছে আটাইতকৈ বেছিকে পোৱা জৈৱিক ফল যি সাধাৰণতে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ সকলো ঠাইতে পোৱা যায়। এইটো বিশ্বাস কৰা হয় যে বে'ৰ বা বগৰী বা জুজুবি বেৰী হৈছে দেৱী সৰস্বতীৰ আটাইতকৈ প্ৰিয় ফল আৰু লগতে ভগৱান শিৱৰ দৰে অন্যান্য দৈৱত্বৰো বহুত প্ৰিয়  । বসন্ত জৈৱিক ফল হিচাপে হোৱাৰ বাবে বসন্ত পঞ্চমীৰ প্ৰায় একে সময়তে জুজুবি বেৰীৰ বা বগৰীৰ  প্ৰথম আৰু সতেজ শস্য চপোৱা হয় আৰু বসন্ত পঞ্চমীৰ দৈৱত্বৰ নৈবেদ্য অবিহনে সৰস্বতী পূজাৰ আগতে বে'ৰ বা বগৰী বা জুজুবি বেৰী খোৱাটো অশুভ বুলি গণ্য কৰা হয়।

যিহেতু, বগৰী দেৱী সৰস্বতীৰ প্ৰিয় ফল আৰু ইয়াৰ সতেজ শস্য কেৱল এই ঋতুতে বহুলভাৱে পোৱা যায়। সেয়েহে দেৱতাক নৈবেদ্য অবিহনে, বগৰী বা বে'ৰ খোৱাটো দেৱীৰ বেয়া হাস্যৰসক আমন্ত্ৰণ জনোৱা বুলি গণ্য কৰা হয়। সেয়েহে আমি সাধাৰণতে সৰস্বতী পূজাৰ আগতে জুজুবি বা বগৰী বা বে'ৰ খোৱাৰ পৰা বিৰত থাকোঁ।

অনুগ্ৰহ কৰি দৈনিক ব্লগ আপডেটৰ বাবে আমাৰ ফেচবুক পৃষ্ঠা পিডিব্লগ লাইক কৰক।