ভাৰতীয় শিক্ষাৰ মেগনা কাৰ্টা আৰু ভাৰতীয় শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱ

 মেগনা কাৰ্টা আৰু ভাৰতীয় শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱ

___________________________________________________________________________________

আপুনি যিয়েই নকওঁক কিন্তু আপুনি অস্বীকাৰ কৰিব নোৱাৰে "শিক্ষা হৈছে এক উন্নত প্ৰজন্ম সৃষ্টি কৰাৰ বাবে আৰু লগতে এজন উন্নত মানৱ গঢ়ি তোলাৰ বাবে যিকোনো সমাজৰ মেৰুদণ্ড"। গতিকে শিক্ষাৰ গুৰুত্ব আৰু ইয়াৰ মূল্যবোধ আমাৰ দেশত বহু দিন আগতে ব্ৰিটিছসকলে উপলব্ধি আৰু চিনাক্ত কৰিছিল। যদিও ব্ৰিটিছে আমাৰ দেশৰ পৰা বহুতো বস্তু লৈছিল তথাপিও তেওঁলোকে একেদৰে বাণিজ্য বন্ধ হিচাপে আমাক বহুতো লাভজনক বস্তু দান কৰিছিল। 


সেয়েহে, "শিক্ষাৰ মেগনা কাৰ্টা" হৈছে সেইবোৰৰ ভিতৰত এটা মডেল যাৰ জৰিয়তে ই ভাৰতত পশ্চিমীয়া শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ প্ৰচাৰ কৰাত সহায় কৰিছিল। ঠিক আছে, এতিয়া মই বিশ্বাস কৰোঁ যে আপুনি বৰ্তমান মেগনা কাৰ্টাৰ বিষয়ে অলপ ভালদৰে জানিবলৈ অধিক আগ্ৰহী? গতিকে তলত ইতিহাস দিয়া হৈছে।

Magna Carta of Indian Education


মেগনা কাৰ্টা কি:- ( উড ডিচপেচ ভাৰতীয় শিক্ষাৰ মেগনা কাৰ্টা বুলি কোৱা হয় কিয়?)

মূলতে, শিক্ষাৰ "মেগনা কাৰ্টা" বা "মেগনা চাৰ্টা"ৰ ধাৰণাটো "উডছ ডিচপেচ/ডিচপেচ" নামৰ এখন আইন পৰা আহিছিল। "উডছ ডিচপেচ" এখন আইন আছিল যিটো ছাৰ চাৰ্লছ উডে ১৮৫৪ চনত প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। ১৮৫৩ চনত ছাৰ চাৰ্লছ উড ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ সঞ্চালক আছিল, আৰু সেই বছৰত ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ নৱীকৰণৰ ফলত শৈক্ষিক নীতি নিৰ্ধাৰণৰ প্ৰয়োজনীয়তা স্পষ্ট হৈ পৰিছিল।

সেয়েহে ১৮৫৪ চনত, যেতিয়া ছাৰ চাৰ্লছ উড ভাৰতৰ ৰাজ্যিক সচিব আছিল, তেতিয়া লৰ্ড ডালহৌচিলৈ (ভাৰতৰ গভৰ্ণৰ জেনেৰেল সেই সময়ত) এই আইনখন প্ৰেৰণ কৰিছিল আৰু দাবী কৰিছিল যে ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীত শেহতীয়াকৈ কৰা সংস্কাৰৰ বাবে ভাৰতত পশ্চিমীয়া শিক্ষাৰ প্ৰচাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা স্পষ্ট হৈ পৰিছে। উডে লগতে পৰামৰ্শ দিছিল যে ভাৰতৰ প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ে শিক্ষাৰ মাধ্যম হিচাপে স্থানীয় ভাষা গ্ৰহণ কৰিব লাগিব, আনহাতে উচ্চ বিদ্যালয়সমূহে এংলো-স্থানীয় ভাষা গ্ৰহণ কৰিব লাগিব, আৰু মহাবিদ্যালয় পৰ্যায়ত, ইংৰাজী শিক্ষাৰ মাধ্যম হ'ব লাগিব।

সেয়েহে, এনেদৰে "উডছ ডিচপেচ/ডিচপেচ" গঠন কৰা হৈছিল আৰু যাক পিছলৈ ভাৰতত শিক্ষাৰ "মেগনা কাৰ্টা বা মেগনা চাৰ্টা" বুলি জনা গৈছিল।


Woods Dispatch

মেগনা কাৰ্টাৰ প্ৰকৃত অৰ্থ:

প্ৰকৃততে "মেগনা কাৰ্টা" এটা লেটিন শব্দ আৰু যাৰ অৰ্থ হৈছে "মহান চাৰ্টাৰ"। ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে "মহান কাগজ"। ইয়াক অন্যথা "মেগনা কাৰ্টা লিবাৰটেটম" বুলি কোৱা হয় যাৰ অৰ্থ হৈছে "স্বাধীনতাৰ মহান চাৰ্টাৰ"। এইটো এটা ইংৰাজী আইনী চাৰ্টাৰ, মূলতঃ 15 জুন, 1215 তাৰিখে ৰনিমেডত জাৰী কৰা হৈছিল। মেগনা কাৰ্টা বেৰনসকলে আৰম্ভ কৰিছিল অৰ্থাৎ (ইংলেণ্ডৰ ৰজা জনৰ বিষয়ববিয়া)। সেই সময়ত, এই চাৰ্টাৰ গ্ৰহণৰ প্ৰাথমিক উদ্দেশ্য আছিল নিৰ্দিষ্ট আইনৰ জৰিয়তে ৰজাৰ ক্ষমতা সীমিত কৰা আৰু তেওঁলোকৰ বিশেষাধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰা। 

উডছ ডিচপেচ্ছ বা মেগনা কাৰ্টাৰ প্ৰাথমিক পৰামৰ্শবোৰ কি আছিল:




      1. গ্ৰাণ্ট ইন-এড চিষ্টেম: 

                 এই পৰামৰ্শত, সকলো বিদ্যালয়ক অনুদানৰ উন্নত নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে চৰকাৰে নিৰ্ধাৰণ কৰা নিয়ম আৰু নিয়মাৱলী অনুসৰণ কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল আৰু লগতে বিদ্যালয়সমূহক বিদ্যালয়লৈ অহা শিক্ষাৰ্থীসকলৰ পৰা মাচুল আদায় কৰিব লাগিব বুলি নিৰ্দেশ দিয়া হৈছিল।

      2. শ্ৰেণীবদ্ধ বিদ্যালয় স্থাপন:

                সমগ্ৰ দেশতে শ্ৰেণীবদ্ধ বিদ্যালয়ৰ এটা নেটৱৰ্ক স্থাপন কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল। (প্ৰাথমিক আৰু মাধ্যমিক দুয়োখন বিদ্যালয়)

       3. বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰতিষ্ঠান:

                  এই পৰামৰ্শৰ বাবে প্ৰতিটো প্ৰদেশতে শিক্ষা বিভাগ স্থাপন কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে, ভাৰতে ১৮৫৭ চনত উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে প্ৰথম তিনিখন বিশ্ববিদ্যালয় অৰ্থাৎ লণ্ডন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আৰ্হিত কলিকতা, বোম্বাই আৰু মাদ্ৰাজ বিশ্ববিদ্যালয় লাভ কৰে। বিশ্ববিদ্যালয়সমূহত কেৱল ইংৰাজীৰ নহয়, আৰবী, সংস্কৃত, আৰু পাৰ্চী ৰ লগতে আইন আৰু অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিক বিভাগসমূহো পৰিচালনা কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল।  

               4. মহিলাৰ শিক্ষা:   

                    এই আইনখনে আমাৰ সমাজত মহিলাৰ শিক্ষা বৃদ্ধি কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছিল যাতে শিক্ষা আৰু সৱলীকৰণৰ ক্ষেত্ৰত মহিলাসকলে পুৰুষতকৈ পিছপৰা হৈ থাকিব নালাগে। 

              5. শিক্ষকসকলৰ প্ৰশিক্ষণ: 

                      এই আইনৰ জৰিয়তে শিক্ষকসকলৰ প্ৰশিক্ষণৰ পৰামৰ্শদিয়া হৈছিল যাতে, শিক্ষাৰ্থীসকলে উন্নত মানদণ্ডৰ শিক্ষা লাভ কৰাৰ পৰা বিৰত থাকিব নালাগে।

             6. মুছলিম শিক্ষা:

                     ভাৰতৰ মুছলমান জনসংখ্যাৰ তুলনাত, তেওঁলোক আজিলৈকে আটাইতকৈ শৈক্ষিকভাৱে পিছপৰা গোট হৈ আহিছে। সেয়েহে এই আইনখনে সমগ্ৰ দেশত মুছলমান শিক্ষাবৃদ্ধিৰ বাবে এক বিশেষ পৰামৰ্শ লৈ আহিছিল।

           7. নিযুক্তিৰ বাবে শিক্ষা:

                 শিক্ষা কেৱল মহাবিদ্যালয় আৰু বিশ্ববিদ্যালয়তে সীমাবদ্ধ থাকিব নালাগে কিন্তু ই সমাজত নিযুক্তি আৰু ভাল নেতৃত্ব সৃষ্টি কৰিব লাগে। ফলস্বৰূপে "নিযুক্তিৰ বাবে শিক্ষা" আইনখনত আলোকপাত কৰা হৈছিল।

            8. ধৰ্মীয় নিৰপেক্ষতাৰ নীতিও পৰামৰ্শটোত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল।


বি.দ্ৰ:  সৰ্বোপৰি, এই আইনৰ জৰিয়তে যিকোনো দিশত প্ৰাথমিক শিক্ষাৰ বিকাশ প্ৰাথমিক গুৰুত্ব আছিল।


মেগনা কাৰ্টাই ভাৰতক শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত কেনেদৰে সহায় কৰিছিল: ( উডৰ প্ৰেৰণক ভাৰতীয় শিক্ষাৰ মেগনা কাৰ্টা বুলি কোৱা হয়)

ঠিক আছে, যদিও ছাৰ চাৰ্লছ উডৰ দ্বাৰা পৰামৰ্শ দিয়া এইটো এটা সুন্দৰ কাৰ্য আছিল অৱশ্যে ব্ৰিটিছসকলেও ইয়াৰ দ্বাৰা অতিৰিক্ত ভাৱে লাভৱান হৈছিল। এই আইনৰ দ্বাৰা, ব্ৰিষ্টিছৰ ওচৰত এক বিশাল ক্লাৰিকেল কৰ্মচাৰী বনোৱাৰ বিকল্প আছিল যি তেওঁলোকক অতি নামমাত্ৰ ব্যয়ত তেওঁলোকৰ কাম সম্পূৰ্ণ কৰাত সহায় কৰিছিল।

এই আইনৰ সহায়ত ভাৰতে ইয়াৰ প্ৰথম তিনিখন বিশ্ববিদ্যালয় অৰ্থাৎ কলিকতা, বোম্বাই আৰু মাদ্ৰাজ বিশ্ববিদ্যালয়উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে লাভ কৰে। গতিকে এইটো তেতিয়া ভাৰতৰ বাবে এক অসাধাৰণ সফলতা আছিল।

"মেগনা কাৰ্টা বা উডছ ডিচপেচ" আছিল এক কাৰ্য যাক ব্ৰিটিছ শাসকসকলে প্ৰাক-স্বাধীন ভাৰতৰ সময়ত ৰূপায়ণ কৰিছিল। অৱশ্যে, যেতিয়া তেওঁলোক গুচি গৈছিল, ভাৰতীয় শিক্ষা ব্যৱস্থাই দেশত শিক্ষাৰ প্ৰসাৰৰ বাবে আইনখনৰ একেই আৰ্হি অনুসৰণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল সেয়েহে ইয়াক "ভাৰতীয় শিক্ষাৰ মেগনা কাৰ্টা" বুলি জনা যায়।


আপুনি পঢ়িবলৈও ভাল পাব পাৰে.........!

1. ভাৰতীয় শিক্ষা ব্যৱস্থা আৰু নিযুক্তি উন্নত সমাজৰ বাবে এক গঠনমূলক বিশ্লেষণ- দোষাৰোপৰ খেল নহয়, তথ্যৰ সৈতে কেঁচা দৃশ্যায়ন।

2. অলিম্পিকত ভাৰতীয় ফুটবল দলৰ গৌৰৱ আৰু কৰুণ ইতিহাস

3. একবিংশ শতিকাত আপুনি স্বাস্থ্যৱান বুলি কেনেকৈ ন্যায়সঙ্গত কৰিব , ধন আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ, আৰু আমি কৰবাত মানৱতা হেৰুৱাইছো

4. সকলো প্ৰদৰ্শিত ঘড়ী (10.10) ত সময় নিৰ্ধাৰণৰ কাৰণ

5. ভাৰতৰ হুইচলিং গাওঁ য'ত প্ৰতিজন অধিবাসীক তেওঁলোকৰ নামৰ সলনি হুহুৰী বজাই মাতি অনা হয়

6. ভাৰতীয় হিন্দু ধৰ্মত পিয়াজ আৰু নহৰুক কিয় আমিষ খাদ্য বুলি গণ্য কৰা হয়? (পিঁয়াজ আৰু নহৰুক কিয় ভেজ নহয় বুলি গণ্য কৰা হয়

8. যদি আমাৰ গ্ৰহৰ পৰা মৌমাখি সম্পূৰ্ণৰূপে বিলুপ্ত হয় তেন্তে মানুহ আৰু অন্যান্য প্ৰাণীৰ কি হ'ব ?

9.উত্তৰ পূব ভাৰতৰ ডিজুকৌ উপত্যকা আৰু জাপফু শৃংগ

10. খেলুৱৈসকলে ফুটবলত শিশু ৰক্ষীৰ সৈতে কিয় আহে?


ছাইটটো দৰ্শন কৰাৰ বাবে আপোনাক ধন্যবাদ। 

















Post a Comment

0 Comments